Anlaşmalı boşanma davası, eşlerin boşanma ve boşanmanın sonuçları konusunda mutabık kaldığı durumlarda tercih edilen, hızlı ve ekonomik bir boşanma yöntemidir. Bu rehberde 2024 yılı güncel bilgileriyle anlaşmalı boşanma sürecini detaylı olarak ele alıyoruz.
Anlaşmalı Boşanma Nedir?
Anlaşmalı boşanma, Türk Medeni Kanunu'nun 166/3. maddesi uyarınca düzenlenmiş özel bir boşanma türüdür. Bu boşanma yönteminde eşler, boşanmanın kendisi ve tüm sonuçları (nafaka, velayet, mal paylaşımı, tazminat) hakkında tam bir uzlaşıya varmış olmalıdır. Mahkeme, tarafların özgür iradeleriyle bu kararı verdiklerine kanaat getirirse boşanmaya karar verir.
Anlaşmalı boşanmanın çekişmeli boşanmaya göre birçok avantajı bulunmaktadır. İlk olarak, süreç çok daha kısa sürmektedir; genellikle tek celsede sonuçlanır. İkinci olarak, taraflar arasında çatışma yaşanmadan süreç tamamlanır, bu da özellikle çocuklu ailelerde psikolojik açıdan büyük önem taşır. Üçüncü olarak, avukatlık ücreti dahil tüm masraflar çekişmeli boşanmaya göre çok daha düşüktür.
Anlaşmalı Boşanmanın Yasal Şartları
Anlaşmalı boşanma davası açabilmek için belirli yasal şartların sağlanması gerekmektedir:
1. Evlilik Süresi Şartı
Anlaşmalı boşanma için evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması zorunludur. Bu süre, resmi nikah tarihinden itibaren hesaplanır. Dini nikah veya birlikte yaşama süresi bu hesaplamaya dahil edilmez. Evlilik süresi 1 yılı doldurmamışsa, yalnızca çekişmeli boşanma davası açılabilir.
2. Birlikte Başvuru veya Davanın Kabulü
İki farklı yol izlenebilir: Ya eşler birlikte mahkemeye başvurur, ya da bir eşin açtığı boşanma davasını diğer eş kabul eder. Her iki durumda da tarafların boşanma iradesinin özgür olması esastır. Baskı, tehdit veya hile ile elde edilen kabul geçersizdir.
3. Hakim Huzurunda Bizzat Beyan
Anlaşmalı boşanmada tarafların boşanma iradelerini hakim huzurunda bizzat açıklaması şarttır. Bu beyan vekil (avukat) aracılığıyla yapılamaz. Taraflardan birinin duruşmaya katılamaması halinde anlaşmalı boşanma gerçekleşemez, dava çekişmeli boşanmaya dönüşür.
4. Protokolün Hakim Tarafından Uygun Bulunması
Tarafların mali sonuçlar ve çocukların durumuna ilişkin düzenledikleri protokolün hakim tarafından uygun bulunması gerekir. Hakim, özellikle çocukların menfaatine aykırı düzenlemeleri kabul etmez ve protokolde değişiklik yapılmasını isteyebilir.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü
Anlaşmalı boşanma protokolü, eşlerin boşanmanın tüm sonuçları hakkındaki anlaşmalarını içeren yazılı belgedir. Bu protokol, mahkemeye sunulmak üzere hazırlanır ve hakim onayıyla kesinleşir.
Protokolde Bulunması Gereken Hususlar
Nafaka Düzenlemesi
Protokolde nafaka konusu mutlaka düzenlenmelidir. Nafaka ödenmeyecekse bile bu açıkça belirtilmelidir. Nafaka türleri:
- Yoksulluk Nafakası: Boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek eşe ödenir. Miktarı ve ödeme periyodu belirtilmelidir.
- İştirak Nafakası: Müşterek çocuklar için ödenen nafakadır. Her çocuk için ayrı ayrı belirtilmesi önerilir.
Velayet Düzenlemesi
Müşterek çocukların velayetinin hangi ebeveyne verileceği açıkça belirtilmelidir. Hakim, çocuğun üstün yararını değerlendirerek bu düzenlemeyi onaylar veya değişiklik ister.
Kişisel İlişki Düzenlemesi
Velayeti alamayan ebeveynin çocukla kişisel ilişki kurma hakkı düzenlenmelidir:
- Hafta sonu görüşmeleri
- Yarıyıl ve yaz tatili düzenlemesi
- Dini ve resmi bayramlar
- Çocuğun doğum günü ve özel günler
Mal Paylaşımı
Evlilik süresince edinilmiş malların nasıl paylaşılacağı belirtilmelidir:
- Taşınmaz mallar (ev, arsa, dükkan)
- Araçlar
- Banka hesapları ve yatırımlar
- Ev eşyaları
- Şirket hisseleri
Ziynet Eşyaları
Düğünde takılan altınlar, mücevherler ve hediyeler hakkında düzenleme yapılmalıdır. Kime ait olduğu veya nasıl paylaşılacağı açıkça belirtilmelidir.
Maddi ve Manevi Tazminat
Tarafların birbirinden maddi veya manevi tazminat talebi olup olmadığı belirtilmelidir. Talep yoksa "tarafların birbirinden maddi ve manevi tazminat talepleri yoktur" şeklinde yazılmalıdır.
Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?
1. Adım: Protokolün Hazırlanması
İlk olarak anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanmalıdır. Bu aşamada bir avukattan destek almak, ileride doğabilecek sorunları önler. Protokol, yukarıda belirtilen tüm hususları kapsamalıdır.
2. Adım: Dava Dilekçesinin Hazırlanması
Anlaşmalı boşanma dava dilekçesi hazırlanır. Dilekçede tarafların kimlik bilgileri, evlilik tarihi, müşterek çocuklar ve boşanma talebi yer alır. Protokol dilekçeye eklenir.
3. Adım: Yetkili Mahkemeye Başvuru
Dava, eşlerden birinin yerleşim yeri veya son 6 ay birlikte oturdukları yer aile mahkemesine açılır. UYAP üzerinden e-devlet ile de başvuru yapılabilir.
4. Adım: Harç ve Masrafların Ödenmesi
Dava açılırken başvuru harcı, peşin harç ve gider avansı ödenir. 2024 yılı için toplam maliyet yaklaşık 2.000-3.000 TL civarındadır.
5. Adım: Duruşma
Mahkeme, duruşma günü belirler. Duruşmada her iki taraf da hazır bulunmalıdır. Hakim, tarafların iradelerini serbestçe açıkladıklarına kanaat getirirse ve protokolü uygun bulursa boşanmaya karar verir.
Anlaşmalı Boşanmada Dikkat Edilmesi Gerekenler
Protokolü Dikkatli Hazırlayın
Protokolde belirsiz veya eksik ifadeler kullanmaktan kaçının. "Nafaka konusunda anlaştık" gibi muğlak ifadeler yerine miktar, ödeme tarihi ve şeklini net olarak belirtin.
Çocukların Menfaatini Ön Planda Tutun
Hakim, çocukların yararına olmayan düzenlemeleri kabul etmeyecektir. Çocukların eğitimi, sağlığı ve psikolojik gelişimini gözeten düzenlemeler yapın.
Gelecekteki Değişiklikleri Düşünün
Ekonomik koşulların değişebileceğini, çocukların büyüyeceğini göz önünde bulundurun. Nafaka artış oranları gibi konuları protokole ekleyebilirsiniz.
Avukat Desteği Alın
Her ne kadar anlaşmalı boşanma görece basit bir süreç olsa da, bir avukattan destek almak haklarınızın korunmasını sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular
Anlaşmalı boşanma ne kadar sürer?
Anlaşmalı boşanma genellikle 1-3 ay içinde sonuçlanır. Mahkemenin iş yüküne göre bu süre değişebilir. Tek celsede sonuçlanması beklenir.
Anlaşmalı boşanmadan vazgeçilebilir mi?
Mahkeme kararı kesinleşene kadar taraflardan biri vazgeçebilir. Bu durumda dava çekişmeli boşanmaya dönüşür.
Anlaşmalı boşanmada avukat zorunlu mu?
Yasal olarak zorunlu değildir ancak haklarınızın korunması için avukat desteği önerilir.
Protokol sonradan değiştirilebilir mi?
Mahkeme kararı kesinleştikten sonra nafaka ve velayet konularında değişiklik davası açılabilir. Ancak mal paylaşımı kararları genellikle kesindir.
Sonuç
Anlaşmalı boşanma, eşlerin uzlaşı içinde evliliklerini sonlandırmaları için en uygun yöntemdir. Doğru hazırlanmış bir protokol ve profesyonel hukuki destek ile süreç sorunsuz tamamlanabilir. Anlaşmalı boşanma hakkında daha fazla bilgi almak veya randevu için bizimle iletişime geçebilirsiniz.